جرم ناپدیدی اجباری اشخاص در اسناد بین المللی با نگاهی بر نظام حقوقی ایران

چکیده ناپدیدی اجباری یا ناخواسته،پدیده ای است جدید و آن یک شکل پیچیده از نقض چندین حقِّ حقوق بشری همچون:حقّ آزادی از شکنجه،حقّ آزادی و حمایت از اشخاص، حقّ شناخته شدن به عنوان یک شخص در برابر قانون،حقّ حیات،حقّ حمایت از اشخاص خانواده و حقّ بر حقیقت می باشد. این جرم که غالباً توسّط دولت یا اشخاص و گروه های وابسته یا تحت حمایت دولت به منظور حذف فیزیکی اشخاص با انتقال اجباری یا بازداشت یا حتّی قتل آنان صورت می پذیرد یکی از پدیده های شوم قرن اخیر می باشد که قربانیان مختلف و مرتکبین متعدّد دارد؛اثبات آن دشوار است و مجازات عاملان به لحاظ دخیل بودن مسولان دولتی با مشکل مواجه می شود.همین عوامل موجب گردیده تا مجمع عمومی سازمان ملل متّحد و کمیسیون حقوق بشر توجّه خاصی به این پدیده شوم داشته باشند و با صدور قطعنامه ها و اعلامیه هایی ابعاد مختلف آنرا روشن سازند و در جهت محکومیّت آن گام هایی بردارند.النهایه ،آخرین سند لازم الاجرا،در این خصوص کنوانسیون «حمایت از کلّیه اشخاص در برابر ناپدیدی اجباری» می باشد که در سال 2006 به وسیله مجمع عمومی ملل متّحد به تصویب رسید که می توان از آن به عنوان یک سند لازم الاجرا که تا حدودی ابعاد مختلف این جرم علیه بشرّیت را روشن و مشخّص ساخته است،نام برد.